Monday, May 7, 2012

Kurt Vonnegut: God Bless You, Mr. Rosewater


Եթե ճիշտ եմ հիշում, Կուրտ Վոնեգուտի մասին առաջին անգամ լսել եմ 2006թ. ամռանը, Ազգային պատկերասրահում: Իր «Կապտամորուսի» մասին կրքոտ նկարագրության արդյունքում:-)  

Հետո շատ սիրեցի Վոնեգուտին: Անգամ երբ անունը պատահաբար միտս է գալիս, ժպտում եմ: Իր ժպիտն ինձ վարակել է: Օրինակ՝ Կունդերային էլ եմ սիրում, բայց ծանր, անժպիտ, երբեմն նույնիսկ վախենալով, երբեմն էլ զահլես գնալով իր ծուռտիկ-մուռտիկ փիլիսոփայությունից, խավարի մեղվաբունը քչփորելու մոլուցքից: Երբ Վոնեգուտն է գրում, ապրված, ոչ թե մտածված կյանքի հոտն եմ առնում, ինչպես գարնանային այն անկրկնելի բուրմունքը ծաղկած ծառերի մոտով անցնելիս, երբ ոտքերիդ տակ նախորդ աշունքվա արդեն փտող տերևներն են: Վոնեգուտի խորքերից լույս է ճառագում, գոնե ինձ համար, ու այն հյուսված է պարզությունից, բարությունից ու ինքն իր վրա ծիծաղել կարողանալու անհավատալի, զռռալու աստիճան հոգեպարար թեթևությունից: 

Կարդում եմ «GOD BLESS YOU, MR. ROSEWATER,or Pearls Before Swine» վիպակը.

... "And what methods did Caesar Augustus use to put this disorderly house in order? He did what we are so often told we must never, ever do, what we are told will never, ever work: he wrote morals into law, and he enforced those unenforceable laws with a police force that was cruel and unsmiling. He made it illegal for a Roman to behave like a pig. Do you hear me? It became illegal! And Romans caught acting like pigs were strung up by their thumbs, thrown down wells, fed to lions, and given other experiences that might impress them with the desirability of being more decent and reliable than they were. Did it work? You bet your boots it did! Pigs miraculously disappeared! And what do we call the period that followed this now-unthinkable oppression? Nothing more nor less, friends and neighbors, than "The Golden Age of Rome."

Ինչո՞ւ է մեզ բարոյականությունն այդքան դժվար տրվում, ինչո՞ւ Համմերի համար պատրաստ ենք ամեն ինչի, իսկ տիեզերք թռչելու համար ճկույթներս էլ չենք շարժի: Ո՞ր պահից մենք, սովորական, բնության մասնիկ մարդիկս սկսեցինք նյութը, ու հատկապես մարդակերտ նյութն, աստվածացնել: Ախր սովի հարցը չի, Համմերն ի՞նչ կապ ունի կուշտ փորի հետ: Բայց նույնիսկ եթե էսօր ինչ-որ մեկին հաջողվի Օգոստիանոսի նման օրենքներ պարտադրել, վաղն ինքը կերպարանափոխվելու է օրուելյան Նապոլեոնի: 

No comments: