Why Is Sex Fun? The Evolution of Human Sexuality

Մեր դարաշրջանի յուրահատկություններից մեկը. համատարած գրագիտություն: Հանրամատչելիություն: Երևի ամեն ինչ սկսվեց 19 դարից: Թերևս ախմախ ու մակերեսային եզրահանգումներ են, բայց 19-րդում մարդու շարժունակության ու գրագիտության հետ մեծացավ տարբեր խավերի հետ շփվելու նրա հնարավորությունը: Խավային սահմանները լղոզվեցին ու գիտնականը ճանաչեց արվեստագետին, գյուղացին՝ գիտնականին ու այսպես շարունակ: Մինչև այդ ո՞վքեր էին փիլիսոփայում: Ո՞ւմ էր դա հասու... Այսօր փիլիսոփայության ներածությունը պարտադիր առարկա է Երևանի պետական համալսարանի ռոմանագերմանական ֆակուլտետում: Աբսուրդի հիանալի մարմնավորում:

***

Արևմուտքը հանրամատչելիության մունետիկն է: Ես ուր, ֆիզիոլոգիան ուր, բայց արի ու տես, կարդացի ­"The Evolution of Human Sexuality"­: Սա ենթավերնագիրն է, իսկ գրքի վերնագիրը գիտե՞ք ինչպես է: "Why Is Sex Fun?":-)))))))))) Հեղինակը հանրահայտ Ջերոդ Դայամոնդն է:

Հետաքրքիր էր: Մարդկանց սեռազգացության (որ մտածում ես, էնքան էլ վատ չի, չէ՞:-)) զարգացման էվոլյուցիայի մի քանի վարկածների ամփոփումն է ներկայացնում ու լիքը հարցեր տալիս: Հետաքրքիր էր հատկապես հեղինակի անկեղծ խոստովանությունը՝ տղամարդուն ավելի ազնվական ներկայացնելու իր ջանքերը հաջողությամբ չեն չպսակվում: Հետաքրքիր անթրոպոլոգիական հետազոտություններ են մեջբերված: Օրինակ՝ Պարագվայի Աչե ցեղախմբի տղամարդկանց և կանանց կողմից սննդի հայթայթման արդյունավետության համեմատական վերլուծությունը: Միջին հաշվով կանանք, տանը մնալով, ավելի շատ կալորիաներ են հավաքում, քան տղամարդիկ՝ որոնք, խմբերով կամ միայնակ գնում են որսորդության: Ճիշտ է, արմավի կալորիաները ավելի քիչ են, քանի մեծ կենդանու մսինը, սակայն վերջինս նրանց ռացիոնում հայտնվում է ընդամենը մի քանի օրով՝ մի քանի շաբաթ տևող որսորդությունից և հարևան-բարեկամներին միսը բաժանելուց հետո: Ակնհայտորեն սա տնտեսական անարդյունավետություն է:

Դայամոնդը փորձում է արդարացնել տղամարդկանց վարքը՝ առաջարկելով նման նախընտրության մի քանի «ազնիվ» պատճառներ.

• Միգուցե նման վարքը ալտրուիզմի աղբյուր է. ես քեզ ու քո ընտանիքին միս եմ տալիս՝ ակնկալելով, որ դու էլ որսորդությունից վերադառնալիս նույն կերպ կվարվես: Սա այն դեպքում, եթե բոլորը լավ որսորդներ են, սակայն միսը բաժանվում է թե՛ լավ, թե՛ վատ որսորդներին ու նրանց ընտանիքներին: Չաշխատեց:
• Տղամարդիկ որսորդության միջոցով իրականացնում են նաև պաշտպանի իրենց գործառույթը: Առյուծները թերևս մեծ վտանգ են ներկայացնում ցեղախմբի համար, սակայն ոչ ավելի, քանի հարևան ցեղախմբի տղամարդիկ: Իսկ որսորդները բացակայում են շաբաթներով՝ կանանց ու երեխաներին թողնելով ծերերի ու անկարող տղամարդկանց հետ...

Եվ ինչո­՞ւ է Աչե տղամարդը շարունակում նման վարքը: Արտամուսնական սեքսը հաճախակի երևույթ է այս ցեղախմբում: Մի քանի տասնյակ Աչե կանայք իրենց 66 երեխաների հավանական հայրեր անվանել են 2,1 տղամարդ՝ ամեն երեխայի համար: Լավագույն որսորդների անունները ավելի հաճախ են հնչել որպես երեխայի հավանական հայր...

Տղամարդու ու կնոջ շահերի տարբերություն. կնոջ բեղմնավորումից հետո նրա վերարտադրողական գործառույթի արդյունքի վրա սեքսուալ կողակցի թիվը չի ազդում: Եթե կինն արդեն իսկ բեղմնավորված է մի տղամարդու կողմից, մյուսի հետ սեքսը չի կարող ավարտվել ևս մեկ պտղի ձևավորմամբ: Առնվազն ինը ամիս: Մինչդեռ անհավատարմության մի քանի րոպեների ընթացքում նույնիսկ ամենահավատարիմ տղամարդը կարող է կրկնապատկել իր ժառանգների թիվը...

Պարզ է, չէ՞:-)))))

Բայց հիմա էլ նայենք կանանց: Կինը հաճախ տղամարդու երկու հիմնական արխետիպերից՝ 'provider' և 'show-off' (չգիտեմ ինչպես թարգմանել՝ «ապահովող» և «ցուցամո՞լ»:-)) նախընտրում է առաջինը: Առավել կայուն ու երկարաժամկետ հարաբերությունների համար: Սակայն նա բավականին շահում է, «ցուցամոլին» հարևան ունենալով, որովհետև վերջինիս հետ արտամուսնական սեքսի փոխարեն կարող է իր և իր երեխաների համար ավել միս ստանալ:

Ահա և շահերի հատման կետ: Գոյատևման համար մատչելի և հնարավորինս քիչ ռեսուրսների ծախս պահանջող ճանապարհներ:-) Սե՞ր, դա ինչ բան է...

Չեղավ էսպես, մի կես էջ ձրի թարգմանեցի:-) Իսկ գիրքը արժի կարդալ. շատ բաներ տարիների ընթացքում ինքդ ես գլխի ընկնում, ուղղակի հետաքրքիր է դրանց գիտական անվանումներն իմանալ:-) Իհարկե, կան նաև բաներ, որոնց մասին չէիր մտածել, օրինակ՝ ինչո՞ւ է մարդու էգի մոտ օվուլյացիան գաղտնի, մինչդեռ այլ տեսակների էգերի մոտ սովորաբար դա արտահայտվում է արտաքին ազդանշաններով...