Հարությունյան Եպրաքսիա Հարությունի: Անազգանուն (Հարությունյան, որովհետև հոր անունը Հարություն էր): Ծնված 1926թ., երևի Թալինի գյուղերից մեկում: Մեծացած Պրոսպեկտի մանկատանը, որին «ամերիակցիք օգնում էին»: Փախած նույն այդ մանկատնից: Փորձ էր. գտնել ընտանիքին:
...Հասավ գյուղ: Տունը գտավ, հորը՝ ոչ: Հայրն ու քեռին արդեն կռվում էին գերմանացիների դեմ: Հետ չեկան: Էլի փախավ: Այս անգամ խորթ մորից: Մայրը ծննդաբերելիս էր մահացել:
...Բայազետի մանկատուն: «Ես լավ էրեխա էի: Լավ երգում էի, պարում: Աշխարհագրություն, պատմություն, ռուսերեն շատ լավ էի սովորում: Ինձ շատ անգամ էին ուզում «հոգեորդի» տանել: Չէին տալիս: Բայազետի մանկատան պատից նայում էինք ներքևում իրար ձեռք բռնած ծնողներին ու էրեխեքին ու լացում: Մացակ Պապյանին գիտեք, չէ՞: Մացակ Պապյանի քույրն էր ինձ ուզում «հոգեորդի» տանել, չտվեցին: Բախտ էր, էլի: Շատ լավ էրեխա էի: Հետո ամուսնացա: Չգիտեի էլ էդ ինչ ա, բայց ասեցին, էդպես ա պետք: Դժբախտ կյանք ունեցա: Մանկությունս էլի լավն էր: Հետո ծեծվել եմ: Հա ծեծվել եմ: Ամբողջ կյանքս ծեծ էր: Չխմես, տղա ջան, չխմես: Ամուսինս հիվանդ էր: Բաքվեցի էր, բանակում գլխին խփել էին. հա, հիվանդ էր, հոգեկան հիվանդ էր: Ինձ ծեծում էր, ես էլ մենակ փախչում էի: Ու էրեխասեր մարդ էր: Ինչքան էլ չէի ուզում, կներես էլի, տղա, ջան, ըսենց բաներ եմ ասում, ինչքան էլ չէի ուզում էրեխա բերել, ամուսինս ուզում էր: Դժբախտ էրեխեք ունեմ՝ չորս աղջիկ, բոլորի բախտն էլ չդասավորվեց, ու երկու տղա: Հիվանդ են... Հերս մշեցի էր, մերս՝ կղզվանցի: Է՛... ինչեր էին պատմում էդ թուրքերից, իսկ հիմի լցվել են էստեղ... Ռուսների վախտով լավ էր, աշխատում էի, հիվանդանոցում՝ ճաշը ձրի: Հիմա աղջկանս չեմ կարողանում բժշկի տանել: Փողը կտրել են, կներես տղա ջան, աղջիկ ջան, դու գլխի կընկնես էլի ինչ եմ ասում, հա սիրուն ա աղջիկս, բոյով, սիրուն դեմքով, բայց հիմա ըհը, չաղացել ա էսքան, դաշտանը որ չըկա, չաղացեեեեեել ա... Ես էլ չեմ կարում բժշկի տանել... Հորական տունս ասեցի գոնե վերցնեմ: Գնացի, ասեցին հարևանի սեփականությունն ա: 1000 դոլար ուզեցին, որ էդ հողն ինձ տան: Գոնե հորս տան տեղը լիներ... Փառք Աստծո, մուրացկանություն չեմ անում: Այ սենց ծաղիկ եմ ծախում, էրեխեքիս պահում: Ինչ անեմ, բալա ջան, հա, վիրավորվում եմ, տարբեր մարդիկ կան, մեկը մի թարս բան ա ասում, վիրավորվում եմ... Կյանքս կյանք չէր, բայց, փառք Աստծո, ապրում ենք: Ծնողով ապրես տղա ջան: Ջեբդ տաք ըլնի, որ բալեքիդ մեծացնես, ուսումի տաս...»:
Բարեբախտությու՞ն: Ո՞ւմ համար... Աբովյանի վերջում կորացած Եպրաքսիան կարմիր վարդեր է վաճառում ու անատամ օրհնում մի լավ բառի համար...
No comments:
Post a Comment