Monday, October 25, 2010

Արևոտ աշնանային երեկո

Կարծեմ վեցերորդ դասարանում էի: Մորաքրոջս տանն էինք, թե մեր, էլի լավ չեմ հիշում: Քանի որ մանկությանս տարիներին գրեթե ամեն շաբաթ-կիրակի հավաքվում էինք կամ Ամոջում կամ մեր տանը, երկուսն էլ հավանական է: Հերթական կերուխումից հետո անցանք աման-չաման լվանալուն, չորացնելուն, տեղերում դասավորելուն: Մորաքույրս պապիցս ժառանգած իր ծիծաղկոտ աչքերով հետևում էր շարժումներիս ոււ խրատում. «Քիսո ջան, ամեն վերկալած բանը իրա տեղը դիր»: 

Չգիտեմ մորաքրոջս ջերմություն էր, իմ շատ սիրելի Ռիմա մոքորին չհիասթափեցնելու ցանկությունս, թե ուրիշ մի բան, բայց «Ամեն վերկալածը իրա տեղը դիր»-ը դարձավ իմ կյանքի հիմնարար սկզբունքներից մեկը: Վերցնում ես, տեղը դիր: Քեզանից պոկեցիր, հետ բեր: Ուրիշից վերցրիր, հետ տուր: Խելառ մտքերը գլուխդ փնթի պահարանի են վերածել, հերթով տեղավորիր ամենքին իրենց արժանի դարակներում: Զգացմունքներիցդ կատարդ տաքացել է, արժանավույն մատուցիր բոլորին. մաղիր-թափիր  անպետքները, տես տակն ինչ մնաց: Ու կտեսնես, որ տակը շատ բան չի մնում... որովհետև եղած-չեղածից իր տեղում պիտի մնա միայն քոնը, ոչ թե ուրիշինը: 

Չէի ասի, թե հեշտ ա տրվում: Հատկապես սկզբում: Երբ ափսեները  կամ գրքերը դասավորելիս երբեմն ալարում էի իրենց տեղը դնել, դնում էի առաջին  իսկ պատահած տեղը, որ գլուխս ազատեմ: Մեկ էլ դրանք շատ անպատեհ ընկնում էին  ոտքի տաք: Կամ էլ խիղճս էր տանջում. «Քիսո ջան, ամեն վերկալած բանը իրա տեղը դիր»: Որոշ ժամանակ անց գնում էի վերցնում ու դնում իրենց տեղերով: Հետո հասկացա, որ կրկնակի եռանդ եմ վատնում էդ ամենի վրա ու որոշեցի հենց սկզբից ամեն ինչ իրենց տեղը դնել: Դժվարանում եմ, բայց հենց որ հիշում եմ խղճի խայթոցի մասին, չեմ ալարում:-)

***
Առաջին կուրսում լեկցիաներից մեկի ժամանակ Սվասյանն իր երկար, թափանցիկ մատներով օդում ճախրելով՝ պատմեց նորաթուխ «գործարարների» Կոլիզեյ կատարած այցի մասին: Թե ինչպես կապույտ երկնքի մեջ մխրճված քարե կատարելության տեսքից նրանցից մեկն սկսել է արտասվել: Կոլիզեյը երբեք չեմ տեսել... բայց կարծես ամեն մի քարը գիտեմ... նրա լռության մեջ արտասվող առևտրականի պատկերն այդուհետ հետապնդում է ինձ. գեղեցիկն այս պատկերով  իմ կյանք մտած խորհուրդն է, որը բացահայտել չեմ ձգտում: 

***
Մի օր բանաստեղծության մասին խոսելիս, Անահիտն ասաց. «Բանաստեղծության մեջ պետք ա գտնել բառը, միակ բառը, որով մենակ դու կարող ես պատմել մենակ էդ մասին»: Դրանից հետո չեմ գրել:-)

***
Էլի մի օր, մի քիչ ավելի վատ օր, ինձ ասացին. «Ագահ ես քո զգացմունքի մեջ: Ուզում ես ամեն ինչ ու ընդմիշտ»: Ես երբեք էդպես չէի մտածել սիրելու մասին,  բայց էդ օրն սկսեցի մտածել: Էդպես էր: Ես ագահ էի, ոչ որովհետև ամեն ինչ ու ընդմիշտ էի ուզում, այլ որովհետև ամեն ինչ ագահաբար, ժլատի նման պահել էի միայն էդ զգացմունքի համար: Մինչդեռ կյանքում կա ճանաչել, կյանքում կա աշխատել, ինքդ քեզ գտնել ճանաչելու, աշխատելու ու սիրելու մեջ, ու միջոցով, ու էս ամենը եթե ոչ ամեն անգամ հավասարաչափ, ամեն անգամ անպայմանորեն ներդաշնակ: Իսկ ես ագահաբար փորձում էի սիրել: 

***
Ու էսպես տարիներ շարունակ: Խոսքեր, որ տեղավորում ես իրենց տեղերում ու շարունակում ապրել՝ պարբերաբար հանելով դարակներից ու օգտագործելով: 
P.S. ...բլոգը ոնց որ լավ մաքրված պահարան, փոշին ու կեղտը չի երևում: Բայց չերևալը չի նշանակում դա չկա: 

3 comments:

Unknown said...

բարեւ ։Ճ

christina said...

Բարև, բայց չգիտեմ ում:-)

Anonymous said...

լավն էր :)

բայց Անահիտին մի լսի, գրի :)