Monday, March 3, 2008

Երևան, մարտի 3, 2008

Ուրբաթ երեկոյան վերադարձա Թբիլիսիից: Մնացի Վանաձորում: Ժամը 7-ին տանը բոլորը դադարեցրեցին իրենց գործերը ու հավաքվեցին հյուրասենյակում: Սկզբում չհասկացա: Հետո լսվեց "Ազատություն" ռադիոկայանի ծանոթ երաժշտությունը: Գավառական այս քաղաքում ինֆորմացիայի միակ աղբյուրը:

Մարտի 1: Արթնացա գործընկերուհուս հեռախոսազանգից. "Թումանյանի մոտ կրակոցներ են լսվել: Գործի գնալո՞ւ ենք": Հետո իմացա ընկերների, ծանոթների վնասվածքների մասին... Ժամը մեկ փորձում ենք Ազատությունից, տարբեր բլոգերից, զանգերից ինչ-որ բան իմանալ: Հ1-ով սերիալ է: Զանգում եմ Գլաձոր, որ քաղաքապետարանի դիմացն է: "Սկզբում ուղղակի ինչ-որ ձայներ լսեցինք: Մարդիկ էին հավաքվում, ոստիկաններ: Դե, իրենք էին տարբեր բաներ շպրտում, սկզբում ոստիկանները ուղղակի կանգնած էին: Իրենց գլխներին տարբեր բաներ էին գցում: Հետո մի քանի հոգի փորձեցին մտնել համալսարան: Հետևից ոստիկանները: Ռեկտորը փորձում էր ուսանողներին մի կողմ տանի: Մի երեք հոգի չհասցրեցին փախչել, ցուցարարների հետ խառնվեցին, իրենց "դումբինկաներով" խփեցին... Հետո մարդիկ սկսեցին բարիկադներ սարքել, ու էդ ընթացքում հետևի դռնից ուսանող, դասախոս արագ դուրս եկան"...

Ժամը երեքին քույրս Երևանից դուրս եկավ դեպի Վանաձոր: "Ֆրանսիական դեսպանատնից մինչև կոնյակի գործարան մարդիկ էին", ասաց:

Հինգից հետո LiveJournal-ի բլոգերներից ու Դիտորդից փորձում էինք սուղ տեղեկություններ իմանալ իրադարձությունների մասին, քանի որ ընկերների հեռախոսները երբեմն անհասանելի էին, երբեմն նրանք չէին պատասխանում:

Կարծեմ 10:30 լսեցինք արտակարգ իրադրության մասին հայտարարությունը: Չէինք հավատում ոչ մի բառի... Կեգիշերից հետո իմացանք, որ զոհերի թիվը շատ է, ինչքան, դեռ չգիտեինք, ու որ Տեր-Պետրոսյանի հայտարարությունից հետո ցուցարարները ցրվել են:

Գիշերային իրադարձությունների մասին միակ աղբյուրը մնացին բլոգերը: Հ1-ի տեղեկատվության նպատակը` արդարացնել իշխանության գործողությունները: Տեղեկատվություն չէր, ցավալի խեղկատակություն, որի պատճառով անելանելի հուսահատության մեջ ես ընկնում: Մի ոստիկանից իմացանք, որ իրենք զինված չեն եղել ու մի քանիսը հազիվ են ողջ մնացել: Չհավատել չեմ կարող, եթե դեռ հավատում եմ, որ աշխարհիս երեսին ազնիվ մարդիկ կան...

Կիրակի, մարտի 2-ին Վանաձորից եկանք Երևան: Մինչև գալը, լսեցինք, որ ոչ մի տրանսպորտ չկա դեպի մայրաքաղաք: Հետո, որ ոչ մի երթուղային քաղաք չի մտնում: Ավելի ուշ, որ թողնում են միայն կանանց: Սովորականի պես երթուղայինն իր տեղում էր, նստեցինք, մեր մեջ` 8 տղամարդ: Քաղաքի սահմանին մի 5 ոստիկան կար կանգնած: Անարգելք անցանք սահմանը: Երևան մտնելիս մի զրահապատ մեքենա կար ու մի քանի զինվորական մեքենաներ: Կանգնեցրեցին երթուղայինը: Քաղաքավարի խնդրեցին իջնել մի մասին, որպեսզի երթուղայինի հատակը երևա: Նայեցին, ասեցին "Բարի ճանապարհ" ու հասանք Երևան:

Առավոտյան զանգեցի համալսարան: Առօրյա աշխատանքային օր է, դասեր կլինեն: Քանի որ ուշանում էի, տաքսի եմ կանչում: Վարորդն իմանալով ուղղությունը` վրա է բերում. "Հաղթանակի կամուրջի մոտ տանկեր ու ԲՏՌ-ներ են կանգնած: Գնա՞մ": "Ահա, գնացեք մինչև էնտեղ, որտեղից արդեն թույլ չեն տա": Անցանք կամուրջը: Ոչ ոք չկար: "Արարատ" կոնյակի գործարանի մոտ խցանում էր: Մետրոպոլի մոտ Գլաձոր տանող ճանապարհի վրա մի քանի զրահապատ մեքենաներ ու զինվորներ կային կանգնած: Կամուրջի վրա վարորդն ասաց, "Քուրո ջան, քո համար եմ էսքանն էլ գնում: Տղա լինեիր, չէի քշի: Համ էլ Գլաձորում մի ամիս դաս չի լինի, ընենց են քանդել սաղ...": Ասում եմ, "Կանգնեք": Իջնում եմ, մի քիչ քայլեցի դեպի հյուրանոց, հասա զինվորներին: Հարցնում եմ, "Կարելի՞ է անցնել": Ասում են, իհարկե, անցեք: Քայլում եմ դատարկ փողոցով: Հասա համալսարան: Նորմալ վիճակում էր: Ուսանողներ չկային: Քայլեցի դեպի Հանրապետության հրապարակ: Մյասնիկյանի արձանի մոտ մի 30-հոգանոց ջոկատ կար, զինվորներ, ոչ ոստիկաններ: Ուղղակի կանգնած էին:

Միֆերը կրքեր են բորբոքում, երբ պետք է խոհեմ լինել...

***********

Ո՞վ է մեղավոր: Բոլորս. իշխանությունը, ընդդիմությունը, ես, որ կողքից նայում էի... ու եթե փորձենք մեղավորների բացահայտման գործով զբաղվել, ավելի շատ արյուն կթափվի... Ին՞չ կարելի է անել: Չգիտեմ: Ես ուզում եմ, որ վարչապետը ներողություն խնդրի ստեղծված իրավիճակի համար, որ ցավակցի բոլոր զոհվածների հարազատներին ու տուժածներին: Որ չստի: Որ խոստանա առաջիկա մի տարում աշխատել ընդդիմության հետ ու փոխհամաձայնության արդյունքում մեկ տարի հետո նոր ընտրություններ լինեն` արդար: Արդարությունը թող վերահսկեն ինչ-որ ժողովրդական խմբեր, մարդիկ, որ միշտ բողոքում են անարդարությունից: Բաց է, կարող ես գալ գրանցվել 5-հոգանոց խմբում ու հսկել:

Ես ուզում եմ, Որ Տեր-Պետրոսյանը ներողություն խնդրի ստեղծված իրավիճակի համար, որ ցավակցի բոլոր զոհվածներին ու տուժածներին: Որ խոստանա առաջիկա մի տարում աշխատել իշխանությունների հետ ու փոխհամաձայնության արդյունքում մեկ տարի հետո նոր ընտրություններ լինեն:

Հնարավոր չի...

Ես ցավում եմ ընկերներիս համար ու ինձ համար, որ չեմ կարող միանալ նրանց, որովհետև ես չեմ կարողանում ինձ համոզել հանուն ընկերության միանալ նրանց արդարությանը... Իմ արդարությունը չեմ գտնում էդտեղ... Ես չեմ հավատում, որ եթե շաբաթ երեկոյան 5-ին որոշ ապաքաղաքական մարդիկ արդեն գիտեին, որ նոր բախում է լինելու և քաղաքապետարանի մոտից փորձում էին իրենց ընկերներին հեռացնել, այդ մասին անտեղյակ էր Տեր-Պետրոսյանը... Ես չեմ հավատում արյունահեղափոխությանը... Ես չեմ հավատում, որ մահակավորի մահակը իր վրա հետ չի գալու... Ու Սերժն ինչպե՞ս է երդվելու որպես այս երկրի նախագահ...

4 comments:

Mediapitek said...

Thanx for the voice of reason!

Anonymous said...

Լեւոնը ցավակցել ա, իսկ էդ երկու վիժվաշքը նույնիսկ սուգ չհայտարարեցին Հայաստանում... :(

Anonymous said...

Levony cavakcel a... Aveli lav a gnar nranc cnoxneri achqerin nayer u bacatrer te inchi hamar erexeqi gluxy kerav. Qich er ira vrayi aryuny.

Anonymous said...

Ոչ եմ ասում կուռքերին

Որտե՞ղ է վերջանում Հայրենիքը: Այնտեղ, որտեղ սկսվում է ուրիշի հայրենիքը: Այդ դեպքում արդյո՞ք իմ Հայրենիքի սահմանները նույնական են իմ երկրի պետական սահմանի հետ: Ցավում եմ, շատ եմ ցավում` ոչ: Այսօր արդեն ոչ:

Ո՞վ է մեղավոր: Սա համարում եմ ամենաանտեղին ու ամենահիմար հարցն այս պահին: Իհարկե ես: Ես չպաշտպանեցի ԻՄ հայրենիքը, ես ԻՄ հայրենիքի մասը կորցրի:

Բայց ի՞նչ պիտի անեի ես իմ անպտուղ "գանդիականությամբ": Հատկապես այն բանից հետո, երբ պատահաբար տեղեկացա Գանդիի կյանքի առանձին մանրամասներին, որոնք անընդունելի կամ առնվազն անհասկանալի են ինձ համար:

Չէ, կուռքեր չկան, չկան կուռքեր: Հատկապես պետք է վախենալ "կուռքերից":

Ափսոս, ԻՄ կորուսյալ հայրենիք: