Հուզիչ պատմություն

«Գեղըմ կինո էին ցույց տալիս: Մի մատ րեխա էի, տասը տարեկան էի երևի, լավ չեմ հիշըմ: Շատ էի ուզըմ գնալ, բայց տոմսը տաս հատ ձու էր: Մորս խնդրեցի ձու տա, գնամ կինո, ասավ, չէ: Բայց դե շատ էի ուզում, է­՜: Մերս էլ մոռացել էր, որ ձվերը ես եմ հավաքում: Էն ա էդ օրը գնացի հավաքեցի, բայց մինչև մորս տալը դրեցի, սաղ եփեցի... ու տենց վեդրոյով էլ դրեցի տեղը...

Մերս ձուն տանում էր հանձնի, որ ալյուր առնի: Տանում ա հանձնելու, վեր են ունում, որ ստուգեն, տենում են պինդ ա: Որը փորձում են, պինդ ա...

Մեկ էլ տուն եկա, տենամ... տենց նստել ա. վեդրոն կողքը, գլուխը կախ, կորացած: Բան չասավ: Ոչ մի բան...»

21. Պատմություն որևէ իրի մասին

Ես նկարել չգիտեմ։ Նկարելու իմ վարպետության բարձրունքը գունազարդման գրքերում նկարված պատկերները ներկելն ա, էնպես, որ գծերից չանցնեմ:-))))))

Ուսանողական տարիների իմ սերը Մորիսոնն էր: Ջիմ Մորիսոնը: Ու  հաստատ չեմ հիշում, (բայց ենթադրում եմ, գրեթե հաստատ) թե ով, ինձ էդ տարիներին մի օրացույց նվիրեց՝ Մորիսոնի իմ ամենասիրած դիմանկարներից մեկով. 

Մոտավորապես էսպես:

Ու էդ փոքրիկ օրացույցը մշտական տեղ գտավ իմ հաջորդ տարիների բոլոր օրագրերում, որոնք էն ժամանակ գրվում էին գրեթե ամեն օր: Մինչև 2000 թվականի օգոստոս, Հայաստան վերադառնալուն նախորդող գիշերը:

Օգոստոս էր: Հեղձուցիչ: Խոնավ: Բալթիմորում օվկիանոսը մտնում էր ամեն մի ծակուռ: Ուշ էր: Կեսգիշերն անց, երբ վերադարձանք Վաշինգտոնից: Էս մի քանի օրը Վարդգես Պետրոսյանի մի հոդվածն էի կարդում «Մենք սիրելիից բաժանվելիս լաց չենք լինում», մոտավորապես էսպիսի վերնագրով: Իբր էդպես քուլ ա, ժամանակակից: 60-ականներին: Դե, ես միշտ էլ լաց եմ լինում. հո հիմար չեմ, կամ էլ սուպեր իմաստուն, որ լաց չլինեմ:-) Ու էդպես լացելով բարձրացա սենյակ: Քունս, պարզ ա, չի տանում: 25-ում ո՞ւմ քունն ա տանում որ:-) Բացեցի օրագիրս, իբր, էս ա, աշխարհի ամենահանճարեղ մտքերը պետք ա տեղավորում էդ կապույտ տետրում, բայց աչքս ընկավ Մորիսոնի նկարին ու... սկսեցի նկարել: Գրիչով: Ոչ մի միտք չկար գլխումս: Ոչ մի զգացում՝ ներսում: Ձեռքս մի տեսակ ինքն իրեն շարժվում էր թերթի վրա: 

Ես նկարել չգիտեմ: Արտատպել գիտեմ, բայց նկարում էի, ոչ թե արտատպում: Մի շնչով, բայց երևի մի կամ երկու ժամում: 

Մինչև հիմա էն, ինչ ստացվեց էդ գիշեր, նման ա օրացույցի Մորիսոնին:-) 

Իսկ առավոտյան թռանք Հայաստան: Ես երբեք էլ ոչ մի բան չնկարեցի:-) Օրացույցն ավելի ու ավելի հազվադեպ էի բացում: 

Մինչև հիմա կա: Բայց արդեն մի քանի տարի ա չեմ տեսել:-)

16. Պատմություն չհասկանալու կամ սխալ հասկանալու մասին

Տուն եմ գնում դասից: Հավես, ցրտոտ երեկո ա: Որոշում եմ թափառել, նոր գնալ տուն: Թոթենհեմ քորթ ռոդի գժանոցից գլուխս պտտվում ա, բայց հավես ա: Խառըխշտիլք փողոցը կամաց-կամաց գալարվում, փարվում ա մարմնիդ, ու դու չկաս, դու դառնում ես փողոցի մի մաս: Էդ փողոցային վիճակից սթափեցնում ա հեռախոսազանգը: «Հա, Մերի ջան, էս ա գալիս եմ», - ուզում եմ վրա բերել արագ-արագ, նորից փողոցին տրվելու թմրամոլային ցանկությունս հազիվ զսպելով, բայց լսում եմ անծանոթ մի ձայն.

Hi, Christina

Hi???

This is Amin.

Oh, hi there! How ARE you?

23. Պատմություն մրցակցության մասին

Մահմուդյանների տոհմը Կիրովականի Հ. Ազատյանի անվան թիվ 13 միջնակարգ դպրոցի պարծանքն էր: Յոթ քույր, յոթն էլ բնագիտական տաղանդներ ու սովետական դպրոցական բազմաթիվ «պարտադիրներին» չհնազանդվելու պատճառով՝ ուսուցչական գլուխների «անհարմար է, անհարմար» տմտմբոցների պատճառ:

Մահմուդյանները ներգաղթել էին Պարսկաստանից: Ես դա ինչ-որ արտառոց փաստ չէի համարում, ես դա չէի հասկանում, թեև էստեղից-էնտեղից անհասկանալի շշուկներ, ակնարկներ, հայացքներ ու վերաբերմունք ինձ անընդհատ փորձում էին ինչ-որ բան հասկացնել: Չհասկացա: Ես Մահմուդյան Ռիմային անկախ էդ չհասկացված փաստից, որն էսպես, թե էնպես չէի հիշում, սիրում ու նախանձում էի: Ռիման խրոխտ հայացք ուներ, բառիս բուն իմաստով: Մի տեսակ սառը, ծանր, լուրջ ու անբեկանելի արտահայտություն էր միշտ ծվարած նրա կապույտ աչքերում: Ռիման քչախոս էր: Գոնե ես էդպես եմ հիշում իրեն:

15. Ինտերնետի հետ կապված պատմություն

Ժուկով-ժամանակով զահլես գնաց ու որոշեցի գրել՝ ոչ միայն ինձ համար: Երկար մտածում էի ու դեռ մտածում եմ, թե ինչու, տարին մի նոր պատճառ եմ հնարում կամ վերահնարում, բայց դեռ պատասխան չունեմ: Արդեն չեմ հիշում ինչպես ու ինչու հայտնաբերեցի բլոգսփոթը: Բայց սկսեցի գրել 2005-ին: Անգլերեն: Որ չմոռանամ լեզուն: Նկատում էի, որ սկսել եմ նույն բառերի հորձանուտում պտտվել ու նեղվում էի դրանից: Սկսեցի գրել: Հետո պատահաբար հայտնաբերեցի cilicia.com-ն ու Րաֆֆիի փոսթինքն էն մասին, որ լավ կլիներ մի հայաստանցի էլ Հայաստանի մասին հայերեն գրեր: Էհ, գրենք, ի՞նչ ա եղել որ: 

Ու սկսեցի գրել: 

Երկար, բարակ, ահագին հավատարիմ ու հավեսով: Հետո եկավ «Մի օրի» օրը: Իսկ ավելի հետո, նույնիսկ ահագին արագ՝ գրեթե նաև դրա վերջին օրը: 

Ու հանկարծ՝

... xndrum em vor voch mi angam chdadares greluc, du zardarum es grelu arvest@.

Չէ, իհարկե, ինչ զարդարելու մասին ա խոսքը: Բայց... պահեր կան, որ ձեռք ա պետք: Պահեր կան, որ էդ ձեռքի հպումը սթափեցնում ա: Ու պահեր կան, որ էդ ձեռքի ջերմությունը քեզ ա հասնում ինչ-որ անկապ լարերի կամ արբանյակների ու հազարումի անշունչ, բայց շատ էլ շնչավոր տեղերից: Ոնց որ հանկարծ ռադիոյից դուրս են հորդում էն հնչյունները, որոնք էդ պահին քո սիրտը պահում են տեղում:-) 

Չգիտեմ, ով էր գրում: Չէ, գիտեմ, այսինքն անուն-ազգանուն ու էդպիսի բաներ: Բայց մենք անծանոթ ենք, ինչպես փողոցում իրար կողքով անդարձ անցնող անցորդները: Բայց... ինքն էլ չգիտի, ինչքան լավ ա, որ ինքը կա:-) Մենակ ինտերնետն ու ես գիտենք:-)))))

13. Մի սիրո պատմություն

Պատմությունը որտեղի՞ց են սկսում: Ամեն տեղից:-) Երբ սկսում եմ մտմտալ հերթական պատմության մասին, գլխումս թեթև թիթեռներ են ֆռֆռում՝ ինձ պատից-պատ խփելով, թե բա ոնց անեմ, որ լավ լինի: Որ հավես լինի:-) Որ կարդաս ու դեմքիդ անկեղծորեն դաջվի յոթ թե միլիոն զգացմունքներից որևէ մեկը: Ու հետո, ինչպես միշտ, սկսում եմ հերոսից:-))))))))))

25. Պատմություն մի մարդու մասին, որի հետ այլևս չեք շփվում

Բարակ շուրթեր, սուրանկյուն դիմագծեր, կտրուկ, անհանգիստ շարժումներ, չնայած ինձ հետ շատերը միգուցե չհամաձայնվեն. որտեղի՞ց հնարեցիր անհանգստությունը: Հանդարտ, մեծ, լայն շարժումների տակից, կասեմ ես: Հենց էդպես: Չհանդարտված, անհանգիստ էություն: Սպիտակ մազափունջ, մեծ քայլերով շտապողական քայլվածք: Ձեռքի կտրուկ շարժում, որով մազափունջը հնազանդեցվում էր ու հետ շպրտվում: 

 - Յեհուդի Մենուին, չե՞ք լսել... , - նրա բարձր ձայնն էլ ավելի բարձրացրած արհամարհանքից ես նեղանում, նեղանում, նեղանում, փոքրանում եմ, բայց նստարանի տակ, միևնույնն է, չեմ տեղավորվում: («հա էլի բա մարդ 18 տարեկան էշ դառնա ու չիմանա՞ էդ ով ա... բա էլ ո՞վ ես դու...:-))))») - Ֆոլքնե՞ր: Էմերսո՞ն: Ու էլի էդպես շատեր, ովքեր ինձ երեք տարվա ընթացքում էնքան փոքրացրեցին, որ կա՛մ պիտի սատկացնեին ամուսնության ու պրովինցիալիզմի փափուկ ծածկոցի տակ, կա՛մ հետևիս մի լավ քացի տալով՝ ստիպեին բացել տասնյակ փակ դռներ: Էդ բոլորին իմ կյանք մտցրեց էս կինը, ում հետ երեք տարի love-hate ճոճանակի վրա ճոճվում էի, ամենայն հավանականությամբ, առանց իր իմացության:

10. Ուրիշի պատմած պատմություն, որն ուժեղ տպավորվել է

Ամեն հետսովետական հայկական ընտանիք բացի մի հին, խունացած, սևուսպիտակ ընտանեկան ալբոմն ունի իր պատմությունների ալբոմը, որ ամեն ցեղական հավաքին մեջտեղ ա բերվում ու ի տարբերություն խունացած լուսանկարների՝ սրանց մանրամասներն ամեն տարի ավելի ու ավելի գունագեղ են դառնում: 

12. Պատմություն ձեր սիրելի վայրի մասին

Ձեզ էս անգամ կպատմեմ մի էնպիսի վայրի մասին, որտեղ Հյուսիսային բևեռի սառույցն ու անդերկրյա մագման, պրերիայի կանաչն ու անապատի ոսկին, աղքատի թշվառությունն ու  հարուստի անտակ ագահությունը, ասպետի սուրն ու դավաճանի լեզուն հաջորդում են միամյանց րոպեների ընթացքում: Էստեղ դու ապրում ես մարդկության վերածնունդն ու աշխարհի վերջը, սիրո ծաղկունքն ու ատելության մտրակի հարվածները: Էստեղ դու դու ես ու քեզանից առաջ ու հետո ապրած ու ապրելիք մարդիկ: 

26. Պատմություն ձեր ունեցած ամենազարմանալի զգացողության մասին

Քայլում ենք... անցնում ենք կամուրջը... ես զգում եմ, որ մարմինս մի տեսակ ուրիշ ա՝ փափուկ, գալարվող, ինձանից դուրս, անկառավարելի, ինչպես ներքևում ինքնաբավ հոսող գետը: Կնոջ մարմին ա, ինձ՝ անծանոթ: Ես ես եմ, ու ես չեմ... Ես հյուսված եմ ցավից, զարմանքից, հաճույքից ու նորից: 

Ես ցավում եմ, որովհետև ոչ մի նոր անցավ չի ծնվում:

Ես զարմանում եմ, որովհետև երբեք ոչինչ այդքան օտար չեմ սիրել: 

Ես զարմանում եմ, որովհետև երբեք ոչինչ այդքան օտար ինձ չի մոտեցել: 

Ես զարմանում եմ, որովհետև երբեք ոչինչ այդքան օտար իմ գեղեցկության արտացոլումը չի եղել: 

Ես հաճույքից փափկել եմ, որովհետև ես միշտ մարմնովս կոշտ դիմադրել եմ աշխարհին: Իսկ հիմա բացվել եմ, տրվել եմ էդ նույն աշխարհին ու պարզել եմ, որ աշխարհը սիրուն ա, որ աշխարհը նույնքան փափուկ ա, որքան կոշտ: 

5. Պատմություն ձեր ամենամեծ նվաճման մասին

Carpe diem: Սա իմ ամենամեծ նվաճումն ա երբևէ: Ավելին ես երբեք ի վիճակի չեմ լինի անելու: Ապրելու պահը շատ դժվար ա: Ականները ճանապարհին շատ են՝ քեզ իր հետ անդունդ տանող հոռետեսությունից մինչև անպատկառ ցինիզմ, ծիածանագույն սենտիմենտալությունից մինչև սերիալային, չարչիական տառապանք... Դու ցատկում ես մեկից մյուսը, երբեմն՝ վնասվում: Ինձ հաջողվել է առայժմ չպայթել դրանցից որևէ մեկի վրա:  Երբեմն գայթակղությունը շատ մեծ է, հատկապես երբ իմ շուրջը մեծամասամբ մարդիկ գնահատում են կյանքը հատվածներով, իսկ որոշ էական հատվածներում ես տապալվել եմ: Բայց ես դեռ նավարկում եմ:-)

14. Մի երգի պատմություն

Սրանք պատմություններ են իմ մասին: Ու սա էլ ա պատմություն իմ մասին՝ մի երգով;-) 

Երևի 20 էի:

9. Պատմություն մի կարևոր բան սովորելու մասին, որի համար չեք փոշմանում

Որ պահին փակեցիր կափարիչդ, որովհետև մտածեցիր, որ էն ինչ ունես, քեզ հերիք ա, ուրեմն դու սկսում ես մեռնել, չէ ավելի վատ, քայքայվել: Սովորելն ութերորդ հրաշալիքն ա, որ մարդն ստեղծել ա, բայց ինքը դեռ էնքան էլ գլխի չի, թե դա ինչ հրաշք ա: Ու երևի թե լավ ա, որովհետև ինչպես մնացած յոթը կա՛մ կոչնչացնի, կա՛մ կլքի, կա՛մ էլ տնտեսական ապրանք կսարքի, որն արդեն ոնց որ թե սկսել ա թափով անել: 

Չեմ փոշմանե՞լ: Էն էլ ոնց եմ փոշմանել: Մի տաս տարի անընդմեջ: Շատ էի փոշմանում, անտանելի: Մանավանդ, որ դա իմ վրա նստեց ոչ ավել, ոչ պակաս, քան թեթև ատլետիկայից հրաժարվելը:-)

4. Պատմություն ձեր արձակուրդից կամ Three Women on a train

in loving memory of our Scottish times:-)))))))))))))))))))))))))))))

- Բա հիմա ի՞նչ ենք անելու, - շվարած, հարցական աչքերով կանգնել ենք կառամատույցին:

Մեզ հրում են աջից ու ձախից, ձախից ու աջից (էնքան շատ մարդ կա, որ համարյա վերևից ու ներքևից էլ, ոնց որ անձրևը՝ քամու ժամանակ): 

Մերին արագ կողմնորոշվեց. 

- Վազեցինք ընկերության գրասենյակ: 

3. Պատմություն ձեր մանկությունից

Մանկությունից ներկա ես անցնում եմ խճանկարե միջանցքով, որտեղ քարեր են պակասում, շատ քարեր, մանր-մունր, բայց շատ էական: Էնքան, որ իմ խճանկարը չի ավարտվում: Երբեմն աղոտանում, երբեմն էլ գունեղանում է՝ չսպասելով որևէ հրավերի: 

Պուճուր քար 1
Գյուղում էինք: Պապաս ու Լևոնը տուն էին սարքում: Քարերն ու ավազը, քրտինքը, ճակատին կապված թաշկինակն ու նկուղի առջև հոգնած ու համով ճաշերը հիշում եմ: Ես ինչ էի անում, երբ պապաս ու Լևոնը տուն էին սարքում, չեմ հիշում: Երբեմն էլ ուղղակի գնում էինք պապիս ու տատիս տեսնելու: Ցեղն էր գալիս Եղիշ պապին ու Անահիտ տատին տեսնելու: Մինչև իրենց հասնելն արդեն ահագին իրար պատմած էին լինում, թե ինչ կա չկա, որովհետև ավտոբուսի վերջին կանգառից մինչև մեր կամ պապիս տուն մի կես ժամ էր, երեխեքի հետ՝ 45 րոպե:

Ես շատ սիրում էի հետ գալը: Դիք չկար, իսկ ավտոբուս միշտ կար: Հոգնած իջնում էինք, նստում ու սպասում, թե երբ պիտի շարժվի:

2. Պատմություն մի մարդու մասին, որից վախենում եք

Սիրտդ էնքան արագ ա խփում, որ ասում էս ճար լիներ, բաց թողնեի, թռչեր գնար: Ուզում ես մտնել մի ծակուռ ու երկար ժամանակ դուրս չգալ, մինչև  մի ուժեղ, չէ, համարձակ գիրկ չլինի, որ էդպես աչքերդ էլ փակ տրվես ու հետ չնայես: Քրտնում ես, նույնիսկ ամենացուրտ օրը: Սրտխառնոց, գլխապտույտ, դողերոցք: Ծայրահեղ դրսևորմամբ վախն էս ա: Առօրեական վախի հիմնական դրսևորումը կարծես թե տվյալ երևույթին (ընդհանրական արտահայտվենք) չբախվելն է:  Լավագույն դեպքում՝ ընդհանրապես:

Էսպես են, չէ՞, վախենում: 

Մարդու, ով կարող է ինձ էս վիճակին հասցնել, չեմ ճանաչում: Էնպես որ, անհետաքրքիր պատմություն ա ստացվում: Բայց վախենում եմ մի բանից: Երկար մտածեցի, որ մտաբերեմ, թե վախն ինչ համուհոտ ունի, հետո փորձեցի հասկանալ, թե դա երբ եմ զգում: Վախենում եմ անզորությունից: 

Երկար եմ մտածում, թե ում մասին գրեմ ներկա ժամանակով, չեմ գտնում: 

Անցյալով...

Մեր հարևանի՝ լավագույն բարեկամներից մեկի տղայից: Ես երկրորդ դասարանում էի, ինքը երևի յոթերորդ-ութերորդ: Ես չէի սիրում որևէ տեղից դուն վերադառնալ: Որովհետև եթե ինքը տարածքում էր, ես չէի հասցնում վազելով բարձրանալ չորրորդ հարկ: Մինչև դարձա չորրորդ դասարան: Ու էլ անզոր չէի: 

Սա կարճ ու զզվելի պատմություն ա: 

Սովորեցի չվախենալ: Ես քաջ չեմ: Համարձակ չեմ: Հաճախ վախկոտ եմ: Բայց չեմ վախենում: 

Երևի սկսեմ

բայց համոզված չեմ, որ հերթականությունը կպահեմ:-)

1. Պատմություն մի բանի մասին, որ ոչ ոք չէր սպասի՝ դուք կանեք

Բալթիմորում ամռանը մարդիկ նման էին սաաաառը ջրի մեջ դրած ձմերուկի: Բայց մարդիկ քրտնում էին գաղջ խոնավությունից: Ես սիրում էի այդ գաղջությունը: Բայց ոչ հունիսյան այդ օրը, երբ ամեն ինչ անկապ էր՝ խոնավությունը, շոգը, տնային հանձնարարությունները, տրամադրությունս, շորերս, մազերս, ես՝ մի խոսքով: Դեռ կես ժամ կար, մինչև հաջորդ դասս կսկսվեր: