«Ծիածան»

Շարունակում եմ տնտղել անգլիացիներին:-) Չնայած D. H. Lawrence-ն ինձ համար Թոմաս Հարդի չի, ում հետ նոր ենք ծանոթանում: D. H. Lawrence-ն իմ «քանդակագործներից» ա:-) Բայց «Ծիածանը» չէի կարդացել: Ու 20-ում D. H. Lawrence-ը կարող ա քեզ կերտել, իսկ 40-ականներո՞ւմ... Գրում եմ «հընթացս», որովհետև հետո կալարեմ, կամ մտքերս կչվեն տաք երկրներ: 

Առաջին մի քանի էջից միանգամից հայտնվեցի 20-ականներիս զգացմունքներում ու մտքերում: Գրքերն ամենալավ ժամանակի մեքենաներն են։-) Բայց հենց նոստալգիայից հագեցա, սկսեցի կարդալ, ինչպես միշտ եմ կարդում՝ թուլանալով ու ընթացքում, եթե հաճույքն եկավ, հաճույք ստանալով, եթե ոչ՝ բայ-բայ-գուդ բայ։-) Երևի 30-րդ էջից ասեի գուդ բայ, եթե D. H. Lawrence-ը չլիներ:-) Համ էլ չեմ սիրում կիսատ թողնել գր... ոչ մի բան:-) 

Եթե 20-ում ինձ dark ու mystic բառերը տեղափոխում էին dark ու mystic զգացողություններ, հիմա դրանց հաճախությունից զահլես գնում ա:-) Դրանց  անորոշությունների կծիկից, անհասկանալի անդինից, կիսատ-պռատ չասված-հավանաբար-այսպես-կամ-էլ-այսպես-զգացածներից ոչ թե ռոմանտիզմի հորձանուտն եմ ընկնում, այլ ռացիոնալությունս թթված ու սևեռուն ինձ ա սկսում նայել, կամ glowers at me, ինչպես կասեր D. H. Lawrence-ը;-) 494 անգամ մենակ dark բառն ա օգտագործում «Ծիածանում», որ ի՞նչ:-))))) Հա, լավ, խոստովանեմ, որ հերոսուհին ու իր մաման մուգ մազեր ունեն, ամուսինն էլ՝ մուգ մաշկ ու դրանց հղումներն էլ քիչ չեն:-)

Անգլիաներ

Վերջերս էնպես ա ստացվել, շատ եմ կարդում անգլիացիներին ու հա որոշում եմ գրել, բայց չեմ անում, որովհետև ի՞նչ գրես գրածի մասին:-))) Օրինակ՝ մի երկու տարի առաջ գերմանացիներն էին ու պատահականորեն էդ մի երկու տարի առաջը համընկավ առաջին անգամ Գերմանիա ճամփորդությանս հետ (էլի էի եղել, բայց միայն Բեռլինում ու գործուղման, դա հաշիվ չի:-)): Լրիվ ուրիշ են գերմանացիք:-) Բայց էդ մասին չգրեցի, հիմա մնացել ա միայն ուրիշության զգացողությունը:-)

Մեկ էլ երբեմն, երբ ջահել ժամանակվա գրածներս եմ կարդում տարբեր գրքերի մասին, հավես ա. տեսնում եմ, ոնց եմ փոխվել:-) 

Օր 1

Ասում են, պետք ա ամեն օր գրել: Երևի ճիշտ են ասում:-) Առաջ էդպես էլ անում էի:-) Երևի գարունից ա, որ Կիլիկիան հիշեցի ու կարոտեցի էն ժամանակվա իրողություններն ու դրանց մեջ՝ ինձ։-) 

Շարժայում վերջացրեցի The Island of Doctor Moreau-ն: Վախենալու գիրք էր... Ուելսը շատ չի խորացել գիտություն-բարոյականություն երկվության մեջ, բայց  Մոռոյի գիտական հետաքրքրասիրությունն անհանգստացնող ա: Ուելսը չի դատում, նույնիսկ մի տեսակ համակրանք ա զգացվում հանդեպ Մոռոն, բայց քանի որ «ինչու»-ի մասին չի խոսվում ու Ուելսն իր կողմից ոչ մի ուղղություն չի նախանշում, թե էդ հետաքրքրասիրությունը դեպի ուր ա տանում, հետաքրքրասիրությունը հանուն հետաքրքրասիրության սկսում ա վախեցնել: Էլի գալիս ենք անհասանելի ոսկե միջինին...

Ու ինձ թվում ա, Ուելսն էս վիպակը գրել ա, օրինակ, գնացքով ինչ-որ տեղ գնալիս, երբ ձանձրույթից սկսել ա նայել վագոնի մարդկանց:-)))))))

Մի քիչ գրելու մասին

Գնել ջան, ուրեմն սենց:-)

Ցանկացած բան կարդալիս, ինձ մոտ «դուր գալ, չգալու» հարցը շատ արագ ա լուծվում և ոչ էսպես կոչված «քննադատական մտածողության» հարթությունում:-) Էդ երևի մի հատկություն ա, որ ձևավորվում ա տարիների ընթացքում, հազարումի գործոնների ազդեցությամբ: Իմ տարիքում փոքր-ինչ կարծրացած հատկություն ա, որի պատճառով հետաքրքիր գրվածքներ կարող են դուրս մնալ, բայց դա նաև որոշակիորեն անխուսափելի ա:

Aldous Huxley: Brave New World

Գրեթե մի ամիս ա վերջացրել եմ գիրքը, բայց ինձ հազիվ եմ զսպում, որ ամեն մի լուրջ ու անլուրջ խոսակցության ժամանակ հղում չանեմ էս գրքին: Ինձ հետ եմ պահում, որ զրուցակիցներիս զահլեն չտանեմ իմ մեսիական տարվածությամբ: Խելոք չեմ ուզում երևալ, ուղղակի ուզում եմ միասին զարմանալ մարդու երևակայության ու խորաթափանցության վրա: Էս կյանքում լիքը հետաքրքիր բան կա, բայց մարդը շարունակում ա ինձ հուզել նույնքան, որքան աշխարաճանաչության սկզբներում: 

Նոստրադամուս չգիտեմ, բայց Հաքսլին Նոստարադամուսից էլ անդին ա:

"Cancioncilla del primer beso" FGL

En la mañana verde,

quería ser corazón.
Corazón.

Y en la tarde madura
quería ser ruiseñor.
Ruiseñor.

(Alma,
ponte color de naranja.
Alma,
ponte color de amor)

En la mañana viva,
yo quería ser yo.
Corazón.

Y en la tarde caída
quería ser mi voz.
Ruiseñor.

¡Alma,
ponte color naranja!
¡Alma,
ponte color de amor!

Voltaire: Candide: or, Optimism

Իրականում ավելի շատ ու ավելի շուտ ուզում էի գրել «Տոնո-Բանգեյի» մասին, որով Ուելսը դարձավ իմ ամենա-ամենասիրելի հեղինակներից մեկը (դեռ «Ամուսնություն»-ից հետո նման սպառնալիք կար, բայց «Տոնո-Բանգեյը» Ուելսի համար միանշանակ «կապիտուլյացիա» էր:-)))): Բայց ինչևէ, երևի թե երբեք էլ չեմ գրի:  

«Կանդիդը» պատահական ընտրություն էր, փորձնական. Վոլտեր-Վոլտեր, հլա տեսնենք ինչ միրգ ա, սկզբունքով: Երևի մանկապատանեկան բազմաթիվ վեպերում հպանցիկ մոտեցել եմ «Կանդիդին», բայց երբեք կանգառ չեմ արել: Նույնիսկ շատ էլ համոզված էի, որ Կանդիդն աղջկա անուն ա: Հետո հիշեցի, որ նույն էդ գրքերում ինչ-որ Էլոիզ կար, Ռուսսո... Խառնել եմ, պարզ ա: Ու մի երկու գլուխ չէի կարողանում գլխում ես Կանդիդին «տղայացնել»: 

Առաջին իսկ տողերից հիշեցի չոսերյան պատմություններն ու Դեկամերոնը: Բայց ավելի պարզունակ էր: Ընթացքում էդ պարզունակությունն աստիճանաբար սրում էր հեգնանքն ու թեժացնում գրոհը կեղծիքի վրա: Վերջը «վերջն» էր՝ Կանդիդն էստեղից ընկնում ա էնտեղ, մի օր լավ, մի օր վատ ու անընդհատ փորձում ա հասկանալ՝ ինչու (ու պատասխանել պանգլոսյան ոճով՝ «Որովհետև ինչ լինում ա, վերջը լավ ա»), ու ընթացքում հա սիրում ա մի բարոնուհու:  Նրան միանալը կյանքի նպատակ էր: Միանում են Կ.Պոլիսում, բարոնուհին՝ արդեն տգեղ ու պահանջկոտ մի արարած, Կանդիդն էլ իր երկու սիրելի փիլիսոփաներով շրջապատված: Ամբողջ օրը զրուցում են. որ՞ն է կյանքի իմաստը: Մինչև մի օր էլ հյուրընկալվում են հարևանի մոտ, որի սիրուն զավակներն իրենց ստեղծած հացն ու գինին են կիսում Կանդիդի ու իր ընկերների հետ: Սրանք մտածում են, թե հարուստ ա, որ էդպիսի հյուրասիրություն ա կարողանում թույլ տալ իրեն.

Л.Н.Толстой. Крейцерова соната

«Сумасбродство» բառ կա չէ՞:  Եռացող ուղեղի արգասիք է էս վիպակը: Ասես մի մեծ վեհափառ գետ իր համար հանդարտ, հզոր, իմաստուն հոսելիս լինի ու մեկ էլ ժայթքում ա ինչ-որ վտակներով՝ հազարումի ուղղությամբ... Փորձում ես հետևել հոսքին, բայց չես  (չեմ:-) վերջերս տոլստոյականությամբ տարված ընկերս հաստատ կասի՝ «Սխալ ես»:-))) հասկանում, թե ինչու են ի հայտ գալիս նման եզրահանգումներ:

Ու հասկանում եմ մի անգամ ևս, որ տրամաբանությունը որքան էլ փառաբանվի որպես ռացիոնալության գայթակղիչ «չաքուչ», միևնույն է, այն նույնքան թերի թակարդ է, որքան զգացմունքայնությունը, որովհետև նույն ուղեղնն է կառավարում տրամաբանության սահմաններն ու ուղղությունները: Օրինակ՝ եթե քեզ համար ստեղծել ես մի աշխարհայացք, օրինակ՝ нравственное учение, քո տրամաբանությունը երկաթյա է էդ սահմաններում, բայց եթե օրինակ դու էվոլյուցիոնիստ ես, ինչպես հավանական է համարում Պոզդնիշևը, քո բարոյական տեսության երկաթյա տրամաբանությունը դարվինյան սահմաններում ուղղակի զավեշտալի է:  

Չգիտեմ, չգիտեմ... 

Isaac Asimov: I, Robot

Ոնց էր երեխուն նոր խաղալիք լինեն նվիրած:-) Այ էդպես կարդում եմ ռոբոտների մասին պատմվածքները: Շատ են դուրս գալիս. ոչ մի խուճուճ-մուճուճ բան չկա: Ամեն մի պատմվածքի հիմքում ինչ-որ մարդկայնացված կոնֆլիկտ ա, որն իհարկե տեղի  ա ունենում շաաատ ռացիոնալ, բայց մարդկային արժեքներով ստեղծված ռոբոտների մոտ: Շատ հավանեցի «Ստախոսը»,  քանի որ վերջին երկու ամսում ինքս մտածում եմ, թե ինչքան կարելի է զիջել, որ դու մնաս դու:-)

Ութնյակներ արևին

Բորբ մի աղջիկ զարկեց ձեռքով իր բոց կոնքին Ու վերեւից խնդաց զվարթ ու ոսկեձայն.- Հազար վարդեր կրակվեցին շուրջը, կողքին, Հազա՜ր խաշխաշ, ու գարնան օր, ու ծիածան: Քաղցր ծփաց հեշտանք ու տապ, թույն ու գրգիռ, Դաշտերը խաս ծաղիկներով ծփծփացին.- Աշխարհը - ալ, նարնջագույն, վառքը - կարմիր, Ողջը - հրա՜շք ու խնդությո՜ւն արեգնածին...

Հոսում է տաք, ինչպես հեշտանք, կամ ձույլ ոսկի, Հոսում է ծանր, ու հորդահոս, ու արնավառ. Լցվում է թեժ խնդությունով կուրծքը հասկի. Օրերը - տոթ, ձիերը - վառ, վազքը - խելառ: Լո՜ւրթ երկինքներ՝ իջած հասուն երկրի վրա, Բարձր ճիչեր, ու հրդեհներ, ու ծիածան.- Վառվում է շոգ կաթսաներում կյանքը քուրա.- -Ախ, վա՛յ նրանց, որ չապրեցին ու չտեսան...  Ե. Չարենց 1921, մայիս, Երեւան

P.S. Գողացել եմ, որովհետև արևի մասին ա:

Kurt Vonnegut: God Bless You, Mr. Rosewater

Եթե ճիշտ եմ հիշում, Կուրտ Վոնեգուտի մասին առաջին անգամ լսել եմ 2006թ. ամռանը, Ազգային պատկերասրահում: Իր «Կապտամորուսի» մասին կրքոտ նկարագրության արդյունքում:-)  

Հետո շատ սիրեցի Վոնեգուտին: Անգամ երբ անունը պատահաբար միտս է գալիս, ժպտում եմ: Իր ժպիտն ինձ վարակել է: Օրինակ՝ Կունդերային էլ եմ սիրում, բայց ծանր, անժպիտ, երբեմն նույնիսկ վախենալով, երբեմն էլ զահլես գնալով իր ծուռտիկ-մուռտիկ փիլիսոփայությունից, խավարի մեղվաբունը քչփորելու մոլուցքից: Երբ Վոնեգուտն է գրում, ապրված, ոչ թե մտածված կյանքի հոտն եմ առնում, ինչպես գարնանային այն անկրկնելի բուրմունքը ծաղկած ծառերի մոտով անցնելիս, երբ ոտքերիդ տակ նախորդ աշունքվա արդեն փտող տերևներն են: Վոնեգուտի խորքերից լույս է ճառագում, գոնե ինձ համար, ու այն հյուսված է պարզությունից, բարությունից ու ինքն իր վրա ծիծաղել կարողանալու անհավատալի, զռռալու աստիճան հոգեպարար թեթևությունից: 

Կարդում եմ «GOD BLESS YOU, MR. ROSEWATER,or Pearls Before Swine» վիպակը.

... "And what methods did Caesar Augustus use to put this disorderly house in order? He did what we are so often told we must never, ever do, what we are told will never, ever work: he wrote morals into law, and he enforced those unenforceable laws with a police force that was cruel and unsmiling. He made it illegal for a Roman to behave like a pig. Do you hear me? It became illegal! And Romans caught acting like pigs were strung up by their thumbs, thrown down wells, fed to lions, and given other experiences that might impress them with the desirability of being more decent and reliable than they were. Did it work? You bet your boots it did! Pigs miraculously disappeared! And what do we call the period that followed this now-unthinkable oppression? Nothing more nor less, friends and neighbors, than "The Golden Age of Rome."

Ինչո՞ւ է մեզ բարոյականությունն այդքան դժվար տրվում, ինչո՞ւ Համմերի համար պատրաստ ենք ամեն ինչի, իսկ տիեզերք թռչելու համար ճկույթներս էլ չենք շարժի: Ո՞ր պահից մենք, սովորական, բնության մասնիկ մարդիկս սկսեցինք նյութը, ու հատկապես մարդակերտ նյութն, աստվածացնել: Ախր սովի հարցը չի, Համմերն ի՞նչ կապ ունի կուշտ փորի հետ: Բայց նույնիսկ եթե էսօր ինչ-որ մեկին հաջողվի Օգոստիանոսի նման օրենքներ պարտադրել, վաղն ինքը կերպարանափոխվելու է օրուելյան Նապոլեոնի: 

Մժեղի չափ...

Пикник на обочине... հանճարեղ փոխաբերություն ա: Ես էլ հա մտածում էի, բայց լավ, ի՞նչն ա էս գրքի մեխը, ինչո՞ւ են իմ «վստահելի աղբյուրները» պնդում, թե լավ գիրք ա: Այո, մենք տիեզերքում ճամփեզրն ենք, որտեղ կարելի է մի պահ կանգ առնել, հաց ուտել, հանգստանալ, ու շարժվել առաջ: 

Նունանի ու Վալենտինի երկխոսությունը պիտի դառնա մարդու ուսումնասիրության կարևորագույն աղբյուրներից մեկը: Բոլոր համալսարաններում պիտի դա ուսանել՝ հանգամանորեն, երկար, ուշադիր: Որ հասկանանք, թե մենք ինչքան պուճուր ենք, ու ոնց ենք կարողանում էդ պուճուրությամբ գիտությունը, (չէ, դուք մի հատ պատկերացրեք), ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ֆռռացնել մեր շուրջ: Տաղանդ ա պետք: Մեզ նշանակալիություն ա պետք, ու  էդ իսկ պատճառով մենք ընտրում ենք խոսել տիեզերական առաքելության մասին, կյանքի վեհ իմաստի մասին և այլն: Մեզ ապրելու համար իմաստ ա պետք, ու անիմաստությունը կամ «փոքրիմաստությունը» դուր չի գալիս: Հետաքրքիր ա, որ անիմաստության հետ մենք համակերպվելու սքանչելի փորձեր ենք արել, օրինակ՝ Քամյուն: Բայց փոքրիմաստության հետ ոչ մի կերպ չենք հարմարվում: էն էլ մենք, մարդիկս, ում համար դրախտը «ոսկե միջինն ա»:-)

Մի գիշեր

Երկինքն ահռելի շիկնեց արևի բաց փեշից,
ու վառվեց կրքոտ հրով հորիզոնն ամայի:
Սառցե քամին սուրաց մոլեգին
ու ոռնաց վրիժառու՝ խոցված քաղաքից:

Հիշեց հովիկին սեթևեթ՝ պոկված ամառվա կիզիչ մշուշից,
ու զովքն եդեմական՝ գիշերն ազատող կեսօրյա տապից,
Հիշեց քամուն սանձարձակ, որ պոռթկաց տոթակեզ հարավից,
ու հողմն անտարբեր, որ լուռ հեռացավ անհաղորդ հյուսիսից:

Հիշեց մահերը դրանց քաղաքում սահմռկելի:

Ու վազեց քամին մոլագար դեպի անապատ ապշահար,
Ու վառեց հատիկն ավազի իր անզուսպ կրքով դիվահար,
Ու փարվեց հատիկն ավազի քաղաքին ապշահար
Ու վառվեց քաղաքն ալարկոտ ավազե կրքով դիվահար:

***
Սառցե գիշեր էր քաղաքում: Թիկնել էր քաղաքը հորիզոնին շառագունած:

Ինչի՞ համար է բանաստեղծությունը: Բան ստեղծելու, բան, կերպար, մտքի շրջանակ, սահման: Շրջանակում մեկին դուր է գալիս փայտը, մյուսին՝ ոսկին: 

Milan Kundera: Identity

Գիրքը նախատեսված էր Բաքվի հյուրանոցային սենյակի համար: Երևի տեղին կլիներ. չէ՞ որ հյուրանոցի անդեմ ու հարմարվետ սենյակում ինքնությունների կերտման հնարավորություններն ավելանում են գրեթե անսահմանորեն՝ միակ սահմանափակումը   թողնելով քո երևակայության շրջանակները: Ինչևէ, վիպակն սկսեցի մեծ ոգևորությամբ ու ավարտեցի մի տեսակ կարկամած՝ չէի հասկանում դուրս գալիս ա, թե՞ չէ: Վերջին գլուխներում  որոշ պարբերություններ նույնիսկ մի քանի անգամ վերընթերցեցի, որովհետև չէի հասկանում` հասկանում եմ, թե՞ չէ:-) 

Վիպակը պատմություն է զույգի մասին, որտեղ կինն ու տղամարդը փորձում են հասկանալ իրենց ով լինելն այդ հարաբերության մեջ: Շատ հետաքրքիր ու համոզիչ կերպարներ ու մտքեր: Սկզբում:-) Որոշ դրվագների անկեղծությունը, որը Կունդերան կարողանում է պատկերել մերկապարանոց, սահմռկելի, հիմնարար ու հիմնավոր պարզությամբ, միաժամանակ թե՛ գրավում է, թե՛ վանում: Օրինակ՝ երբ Շանթալն իրեն երջանիկ է զգում ու հասկանում է, որ դրա համար պարտական է իր հնգամյա երեխայի մահվանը («Ես սիրում եմ քեզ, ու եթե դու ապրեիր, ստիպված էի լինելու սիրել այս աշխարհը, որն ատում եմ»: Մոտավորապես): Ընդհանրապես էնպիսի զգացողություն ունեի, թե այս անգամ Շանթալն է կունդերայական տղամարդը: Հետաքրքիր փորձ էր վերլուծել ընկերության ժամանակակից ընկալումը: 

Վերջն անընդհատ հիշեցնում էր Կուբրիկի Eyes Wide Shut-ը, ու չէի կարողանում հարմարվել. այդ էջերում մտքիս ու զգացմունքներիս թելը գտնել, թել որին հաճույքով, հետաքրքրությամբ ու ցավով հետևում էի սկզբում՝ փորձելով Կունդերայի հետ պեղել այս կյանք կոչվող լաբիրինթոսը: Վիպակն ասես մի շատ լավ, տաղանդավոր սևագիր լիներ: 

Edith Wharton: The House of Mirth

Պատմությունն է 20-րդ դարասկզբի բարձրաշխարհիկ Լիլի Բարթի... Տխուր պատմություն է, որ վեպի վերջում ամփոփվում է այսպես. "She was like some rare flower grown for exhibition, a flower from which every bud had been nipped except the crowning blossom of her beauty." 

Սարսափելի պատմություն է սնափառության ու պորտաբուծության մասին, այն մասին, թե ինչպես է այս վարակված հողում փչանում լավ սերմը: Երկար ժամանակ ոչ ոք քթիցս էսպես բռնած չէր ֆռռացրել, ինչպես Ուորթոնն իր գրքի վերջին երկու գլխում: Թե ինչպես է շարունակելու Լիլի Բարթն իր կյանքը, հայտնվելով իր ակնկալիքներից անհասանելիորեն հեռու,  ակնհայտորեն երեք լուծում ուներ՝ վերադարձնել դրանք ամեն գնով՝ վերագրավելով  նախկին բարձրաշխարհիկ խավը, լիովին փոխել իր կյանքի հունը՝ իր էության լուսավոր կետագծերը միացնելով իրար աշխատավոր, անկախ կնոջ կյանքով և մերժել կյանքն ընդհարնապես: Ուորթոնի մարդկային էության խորքերն ընկղմվելու ու  այդտեղ կատարված հայնագործություններն ընթերցողին վարպետորեն փոխանցելու տաղանդը ցնցող լուծում էր գտել. Լիլի Բարթն ինքնասպան է լինում ակամա...նրա ողջ կերպարն ու կյանքը ավելի համահունչ ավարտ չէին կարող ունենալ...

Մերի Մ. Կանդալյան-Ասլանյան: Ալհամբրա. Հիշողության ստվերներ

Արդեն 2:00-ին պարզ էր, որ քնել չի ստացվելու: Իզուր ինչո՞ւ տանջվել, կարելի է կարդալ, չէ՞: Ժամանակակից ստեղծագործությունների հանդեպ կանխակալ կարծիք ունեմ: Այս մասին իմանալով՝ նախապես փորձեցի ուղեղս դատարկել որևէ ակնկալիքից: Մինչև ընթերցելը. «Եթե Կալիֆորնիայում բնակվող երևանցի հայ կինը վեպ է գրել «Ալհամբրա» վերնագրով, ուրեմն լիքը հանրամատչելի տեղեկություններ կլինեն Գրանադայի մասին, զբոսաշրջիկ կնոջ պատահական հանդիպում՝ 'a dark tall stranger'- ի հետ, հանրամատչելի ինտելեկտուալ-ինֆորմացիոն երկխոսություններ գեղեցկության ու ֆլամենկոյի մասին»: Էսքանը էն կանխակալության մասին, որով ուղեղս աղտոտվել էր գրքի կազմին նայելիս: 

Simone de Beavoir: Woman Destroyed

Second Sex-ից հետո ուզում էի կարդալ նաև Բովուարի գեղարվեստական ստեղծագործություններից, ու բարեբախտաբար ազատ ժամանակի ու Սիեթլի հրաշալի հանրային գրադարանի առկայությունն էս անգամ ինձ նման հնարավորություն ընձեռեցին: 

Այս ընդհանրական վերնագիրն ամփոփում է երեք կանացի դիմանկար երեք ոճաբանորեն տարբեր պատմվածքներում: Առաջինը վաթսունամյա Սորբոնի համալսարանի դասախոսուհու արևամուտի գույներով պատկերված վառ կերպարն է, ով ընդվզում է որդու դեմ, խռովվում ամուսնու հետ անհամաձայնությունից ու փորձում վերագտնել իր ծերացող ես-ն այս դրվագներում ու դրանց միջոցով:

Virginia Woolf: Mrs. Dalloway

Էսօր վերջացրեցի վեպը: Դժվարությամբ, թեև ակնկալիքներս շատ մեծ էին: Տարբեր առիթներով կարդալով Վիրջինիա Ուլֆի մասին որպես հոգեբանական խորություններ տաղանդավոր կերպով բացահայտող վարպետի, սպասում էի ընդերքացունց ինչ-որ գործի:-) Բայց ամենատպավորիչ զգացողությունը Լոնդոնի ու լոնդոնյան միջավայրի նկարագրությունն էր, որ արված էր սիրով ու մանրամասնորեն և ուղղակի համընկնում էր այդ քաղաքում իմ կյանքը հետևում թողնելով պայմանավորված խառնիխուռն զգացողությունների հետ: 

Aldous Huxley: Brief Candles

«Մոմերը» չորս պատմվածքներ են: Այս հրատարակությունը որոշել է Observer-ի գնահատականը տեղադրել հենց վերնագրից հետո՝ "Gorgeously and uproariously funny": Ես երևի հումորի զգացումից լավ չեմ,

Philip Larkin: Jill

Օքսֆորդ: Երկրորդ համաշխարհային: Տասնութամյա պատանի, ով մի քիչ խելք ունի, մի քիչ ավելի շատ ջանասիրություն ու դրանց շնորհիվ փոքրիկ քաղաքի աշխատավոր ընտանիքից ընկնում է Օքսֆորդ, որտեղ մի քառակուսի կիլոմետրի վրա խտացված է աշխարհի հզորագույնների շատ մեծ տեսակարար կշիռ: